Sự sụp đổ của các ông lớn mã hóa: Trận chiến cuối cùng giữa FTX và Three Arrows Capital

Thế giới tiền mã hóa lại một lần nữa dậy sóng. Đội ngũ thanh lý của FTX gần đây đã nộp một tài liệu quan trọng lên tòa án, hoàn toàn phủ nhận yêu cầu bồi thường lên đến 1,53 tỷ USD của Three Arrows Capital (3AC) và yêu cầu thẩm phán bác bỏ hoàn toàn yêu cầu này. Hành động này đã làm gia tăng thêm cơn sóng gió đã kéo dài nhiều năm trong ngành công nghiệp tiền mã hóa, "hồn ma" của hai đế chế tiền mã hóa đã sụp đổ một lần nữa tham gia vào cuộc chiến khốc liệt tại tòa án, đồng thời mở ra một chương mới cho một trong những phần tối tăm và hỗn loạn nhất trong lịch sử mã hóa.

Để hiểu rõ về cuộc tranh chấp pháp lý phức tạp này, chúng ta cần trước tiên tìm hiểu ba nhân vật quan trọng và câu chuyện phía sau họ.

Đầu tiên là Sam Bankman-Fried (SBF), người sáng lập đế chế FTX. Trước khi xảy ra sự sụp đổ lớn vào năm 2022, anh ta được coi là vị cứu tinh của thế giới mã hóa, được truyền thông ca ngợi và được giới chính trị ưu ái. Tuy nhiên, khi đế chế của anh ta sụp đổ, mọi người mới nhận ra rằng "kị sĩ áo trắng" này chỉ là một kẻ lập kế hoạch lừa đảo khổng lồ, bị kết án 25 năm tù.

Tiếp theo là người sáng lập của Three Arrows Capital, Su Zhu và Kyle Davies. Họ nổi tiếng với chiến lược đầu tư táo bạo và đòn bẩy khổng lồ, từng được tôn vinh là "vua cược" trong giới tiền mã hóa. Nhưng khi thị trường đảo chiều, "huyền thoại" của họ lập tức tan vỡ, sau khi công ty phá sản, hai người thậm chí đã diễn ra một cuộc trốn chạy toàn cầu.

Cuối cùng là John Ray III, một chuyên gia thanh lý phá sản có kinh nghiệm. Ông đã xử lý một trong những vụ gian lận lớn nhất trong lịch sử Mỹ - thanh lý phá sản của Công ty Enron. Khi ông tiếp quản đống đổ nát của FTX, ngay cả "vị vua thanh lý" này cũng bị sốc trước mức độ hỗn loạn của nó.

Năm 2022, trận sóng thần thị trường mã hóa do sự sụp đổ của Terra/LUNA gây ra đã ập đến. Three Arrows Capital là nạn nhân đầu tiên, nhanh chóng chìm sâu. Vài tháng sau, FTX, vốn dường như không thể bị đánh bại, cũng đột ngột phá sản, phơi bày một vụ lừa đảo hàng tỷ đô la gây sốc.

Ngày nay, tại tòa án phá sản ở Delaware, hai ông lớn đã sụp đổ này đang tranh chấp kịch liệt về một khoản nợ 1,53 tỷ đô la. Người thanh lý của Three Arrows tuyên bố rằng FTX đã thực hiện một cuộc cướp đoạt tài sản không chính đáng đối với họ khi Three Arrows sắp sụp đổ. Trong khi đó, người thanh lý của FTX phản bác rằng Three Arrows đã thất bại do mạo hiểm quá mức và không nên yêu cầu bồi thường từ các chủ nợ của FTX cũng chịu tổn thất tương tự.

Để làm rõ vụ án phức tạp này, chúng ta cần quay trở lại mùa hè đầy biến động năm 2022, đào sâu vào những sự thật bị che giấu một cách có chủ ý.

Tại tòa án, các luật sư của hai bên đã kể lại những phiên bản hoàn toàn khác nhau. Phía FTX nhấn mạnh rằng họ chỉ đơn giản là thực hiện nghiêm ngặt các điều khoản hợp đồng, đã thực hiện việc thanh lý hợp pháp sau khi Three Arrows vỡ nợ. Họ mô tả mình là "người gác cổng có trách nhiệm" bảo vệ tất cả người dùng trong cơn bão.

Còn quan điểm của Three Arrows Capital thì hoàn toàn khác. Sau khi những người thanh lý của họ khó khăn thu thập dữ liệu giao dịch gốc của FTX, họ phát hiện ra rằng trong khoảng thời gian FTX tuyên bố xảy ra thanh lý vi phạm, tài sản trị giá 1.53 tỷ USD trong tài khoản của Three Arrows gần như đã bị xóa sổ hoàn toàn. Phát hiện này khiến họ tin tưởng rằng hành vi của FTX không chỉ đơn thuần là quản lý rủi ro, mà là một cuộc cướp bóc được lên kế hoạch cẩn thận.

Để hiểu bản chất của cuộc tranh chấp này, chúng ta phải vạch trần lớp "kỵ sĩ trắng" của SBF, xem xét vào tháng 6 năm 2022, khi ông ta xuất hiện như một vị cứu tinh, thì bên trong đế chế của chính ông đang xảy ra những cuộc khủng hoảng nào.

Bằng chứng then chốt đến từ bạn gái cũ của SBF, Caroline Ellison, người đứng đầu Alameda Research. Trong phiên tòa hình sự của SBF, cô đã tiết lộ với tư cách là nhân chứng chính rằng ngay trong tuần mà FTX thanh lý Three Arrows Capital, Alameda đã chịu tổn thất lớn do sự sụp đổ của Terra và đối mặt với khoản thiếu hụt hàng tỷ đô la. Dưới sự chỉ đạo của SBF, cô đã mở "cánh cửa bí mật" của quỹ khách hàng FTX, chiếm dụng bất hợp pháp hàng tỷ đô la để lấp đầy khoản thâm hụt của Alameda.

Báo cáo của công ty phân tích dữ liệu blockchain Nansen đã xác nhận thêm điều này. Vào giữa tháng 6 năm 2022, trong thời điểm Three Arrows sụp đổ, Alameda đã gửi khoảng 4 tỷ USD token FTT đến địa chỉ ví của FTX. Điều này tương đương với việc sử dụng đồng tiền nền tảng do FTX phát hành, thiếu thanh khoản thực sự, để đổi lấy tiền thật mà khách hàng đã gửi vào kho bạc của FTX.

Bây giờ nhìn lại những phát biểu công khai của SBF vào thời điểm đó, thật sự không khác gì một màn trình diễn cấp độ Oscar. Anh ta vừa âm thầm tham ô tiền của khách hàng, vừa tuyên bố trước truyền thông rằng sẵn sàng hy sinh để ổn định thị trường, bảo vệ khách hàng. Trên thực tế, anh ta không phải đang đưa tay ra giúp đỡ, mà đang che giấu sự phá sản của mình.

Ghép những mảnh ghép này lại, câu nói của người sáng lập Three Arrows Capital rằng "SBF đã săn lùng chúng tôi" dường như không phải là không có căn cứ. Đối với FTX/Alameda, khi đó đã rơi vào khó khăn, việc thanh lý một đối thủ giao dịch lớn với đòn bẩy cao như Three Arrows có hai động cơ rõ ràng: một là ngay lập tức có được thanh khoản cần thiết để lấp đầy khoản thâm hụt của mình; hai là thông qua việc loại bỏ một nguồn rủi ro lớn trên thị trường để ổn định tâm lý, che giấu thực tế rằng họ đã bị "nội thương".

Nếu đặt cuộc tranh chấp này trong bối cảnh lịch sử vĩ mô hơn, chúng ta sẽ nhận ra rằng nó thực sự là bản sao của cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, là sự tái diễn của câu chuyện về sự sụp đổ của Lehman Brothers.

Cả hai cuộc khủng hoảng đều có nguồn gốc giống nhau: không thể tách biệt tài sản của khách hàng. Đây là giới hạn cơ bản nhất của ngành tài chính. Tuy nhiên, toàn bộ hệ thống lừa đảo của FTX được xây dựng dựa trên việc trộn lẫn tài sản của khách hàng với vốn giao dịch tự doanh của Alameda, hành vi này đã biến khách hàng từ chủ sở hữu tài sản thành chủ nợ không đảm bảo của nền tảng.

Kết quả của hai cuộc khủng hoảng cũng tương tự: một quá trình thanh lý kéo dài, đầy rối ren. Người thanh lý của FTX, John Ray III, đang đối mặt với tình huống khó khăn tương tự như khi Lehman Brothers phá sản: cấu trúc công ty không minh bạch, thiếu hồ sơ tài chính, tài sản số khó định giá, tất cả những điều này khiến công việc thanh lý gặp khó khăn.

Cuộc tranh chấp giữa FTX và Three Arrows thực chất không chỉ là một vấn đề mã hóa đơn thuần, mà là một câu chuyện kinh điển về sự kiêu ngạo trong tài chính, sự thất bại của quản lý và lòng tham của con người, chỉ là khoác lên một lớp "Web3".

Vậy, sự thật về cuộc tranh chấp "sổ kế toán địa ngục" trị giá 1,5 tỷ đô la này là gì?

Thực tế, đây không chỉ đơn thuần là một cuộc tranh chấp hợp đồng, mà là một trò chơi sinh tồn trần trụi. Three Arrows Capital chắc chắn là một "cờ bạc siêu" tham lam, liều lĩnh và cuối cùng tự chuốc lấy hậu quả, nhưng FTX cũng không phải là một nền tảng vô tội, làm theo quy tắc. Nó là một "kẻ lừa đảo" đã mắc bệnh nặng, nhưng lại giả vờ khỏe mạnh bằng cách "hy sinh" một đối thủ khác.

Trong thế giới tiền mã hóa thiếu quy định, chỉ có luật rừng, một con bạc sắp chết đã gặp một kẻ lừa đảo giả mạo, diễn ra màn cuối cùng của cuộc chiến đẫm máu.

Phán quyết cuối cùng của tòa án Delaware có thể thiết lập một số tiền lệ cho các vụ phá sản tiền mã hóa trong tương lai. Nhưng đối với ngành công nghiệp mới nổi đang cố gắng lật đổ tài chính truyền thống này, lịch sử đã đưa ra phán quyết: khi một hệ thống thiếu sự quản lý hiệu quả và hồ sơ minh bạch, khi khẩu hiệu "phi tập trung" cuối cùng trở thành sự tôn thờ mù quáng đối với một số "ông lớn", thì ở đây không có anh hùng thực sự, chỉ có những kẻ săn mồi với những bộ mặt khác nhau.

Sự tham lam và nỗi sợ hãi của con người chưa bao giờ thay đổi. Cuộc "chiến tranh của những người chết" giữa FTX và Three Arrows chỉ là một lần nữa tái hiện vô số câu chuyện tham lam của Phố Wall trong thế giới mã hóa.