Khám Phá Tương Lai Của Xã Hội Web3: Từ Định Nghĩa Đến Mô Hình Kinh Doanh
I. Giới thiệu: Định nghĩa và bối cảnh của xã hội Web3
Gần đây, sự bùng nổ của friend.tech lại một lần nữa thu hút sự chú ý của mọi người đối với mạng xã hội Web3. Bằng cách gán ảnh hưởng của KOL vào giá, nó đã thu hút được nhiều người dùng, sau đó Bodhi xuất hiện và gán giá trị cho nội dung, đạt được sự trở lại của giá trị dữ liệu. Trong lĩnh vực mạng xã hội, mạng xã hội Web3 đang trải qua những cuộc cách mạng và khám phá mới. Cùng với sự phát triển của công nghệ blockchain, nó đang định nghĩa lại nhận thức của chúng ta về mạng xã hội và cung cấp một loạt các giải pháp sáng tạo. Dù là tài chính xã hội ( SocialFi ) hay mạng xã hội phi tập trung ( Desoc ), mạng xã hội Web3 đang tích cực khám phá những khả năng của mạng xã hội trong tương lai.
Nhìn lại quá trình phát triển của các sản phẩm mạng xã hội, các sản phẩm mạng xã hội Web2 như Facebook, X( Twitter), Instagram, WeChat... đã mang đến cho người dùng sự tiện lợi chưa từng có trong việc chia sẻ, tương tác và giao tiếp. Tuy nhiên, sự tiện lợi này cũng ẩn chứa một số vấn đề. Các nền tảng mạng xã hội Web2 thường kiểm soát dữ liệu người dùng một cách tập trung, thiếu tính minh bạch và bảo vệ quyền riêng tư, việc quản trị và quyết định của nền tảng thường nằm trong tay một số thực thể tập trung. Ngoài ra, việc khuyến khích người sáng tạo cũng là một điểm gây tranh cãi của các sản phẩm mạng xã hội Web2.
Trong khi đó, mạng xã hội Web3 đang định nghĩa lại mạng xã hội theo cách hoàn toàn mới. Mạng xã hội Web3 nhấn mạnh tính phi tập trung, quyền riêng tư và quyền kiểm soát dữ liệu của người dùng, cũng như cơ chế khuyến khích của kinh tế tiền điện tử, đã xuất hiện các giao thức và sản phẩm như Lens, CyberConnect, Farcaster, Phaver, Debox, friend.tech. Các khái niệm như SocialFi kết hợp tài chính và mạng xã hội, định hình lại diện mạo của mạng xã hội. Trong khi đó, Desoc hướng tới việc xây dựng một hệ sinh thái xã hội phi tập trung nhằm loại bỏ nhiều vấn đề tồn tại trong mạng xã hội Web2.
Mặc dù lĩnh vực Social đã được kỳ vọng sẽ trở thành ứng dụng quy mô lớn tiếp theo trong thời gian dài, nhưng kể từ khi ra đời đến nay vẫn chưa tạo ra ứng dụng quy mô lớn nào. Tương lai của Web3 xã hội sẽ phát triển ra sao? Liệu các sản phẩm xã hội liên tục xuất hiện có phải chỉ là nhất thời hay sẽ trở thành ứng dụng quy mô lớn tiếp theo? Bài viết này sẽ đi sâu vào việc khám phá các khái niệm và giải pháp cốt lõi của Web3 xã hội, phân tích tình trạng phát triển, lợi ích và thách thức của nó. Chúng tôi sẽ quay lại bản chất của mạng xã hội, xem xét lĩnh vực Web3 xã hội, tiết lộ những lợi thế và thách thức của nó, và thảo luận về vai trò của chúng trong việc định nghĩa lại mạng xã hội.
Hai, tại sao cần có mạng xã hội Web3?
1. Bản chất của giao tiếp không thay đổi theo sự phát triển của lịch sử.
Như đã đề cập trong cuốn "Lịch sử ngắn về mạng xã hội" của Tom Standage, chúng ta thường cho rằng mạng xã hội là một khái niệm mới nổi lên cùng với sự phát triển của internet và công nghệ kỹ thuật số. Tuy nhiên, thực tế là con người đã luôn giao tiếp và truyền thông qua nhiều hình thức khác nhau. Từ những bức thư cổ đại, quán cà phê cho đến mạng xã hội hiện đại, bản chất của mạng xã hội không thay đổi, chỉ có hình thức và công cụ công nghệ liên tục tiến hóa. Mạng xã hội là sự mở rộng của đặc tính con người, là một cách mà chúng ta không ngừng theo đuổi kết nối và giao tiếp.
Quan sát từ các giai đoạn lịch sử khác nhau, công nghệ đã có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và biến đổi của mạng xã hội, là động lực thay đổi quan trọng.
Thời kỳ cổ đại và truyền thông truyền thống: Trong thời kỳ cổ đại, thư tín, bưu điện và các phương thức khác là phương tiện giao tiếp chính. Với sự phát minh của kỹ thuật in, sách và báo trở thành công cụ chính để truyền bá thông tin, nhưng phạm vi giao tiếp bị hạn chế bởi địa lý và tốc độ truyền thông.
Thời đại điện báo và điện thoại: Cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20, sự xuất hiện của điện báo đã rút ngắn thời gian truyền bá thông tin, sự phổ biến của điện thoại đã thay đổi cách thức giao tiếp từ xa, mọi người có thể trao đổi thông tin nhanh chóng hơn.
Thời đại phát thanh và truyền hình: Các phương tiện phát thanh và truyền hình của thế kỷ 20 đã thay đổi cách thức truyền thông đại chúng, cho phép thông tin được lan tỏa rộng rãi hơn, hình thành văn hóa, chính trị và quan niệm xã hội.
Thời đại Internet và Web1.0: Từ những năm 1990 đến đầu những năm 2000, sự xuất hiện của Internet đã làm cho việc truyền tải thông tin trở nên rộng rãi và ngay lập tức hơn. Thời đại Web1.0 chủ yếu bao gồm các trang web tĩnh, nội dung chủ yếu là sự truyền tải một chiều từ chính thức đến người dùng, người dùng không thể chủ động tham gia vào việc sáng tạo nội dung, tính xã hội thấp.
Sự trỗi dậy của Web2.0 và mạng xã hội: Từ giữa những năm 2000 đến nay, với sự ra đời của Web2.0, đã xuất hiện các nền tảng mạng xã hội tương tác và người dùng tham gia hơn, như Facebook, X và YouTube. Những nền tảng này cung cấp nhiều nội dung do người dùng tạo ra và tính năng xã hội hơn, trở thành công cụ chính cho việc giao tiếp, chia sẻ và tương tác hàng ngày của mọi người.
Web3.0 và mạng xã hội phi tập trung: Gần đây, với sự phát triển của công nghệ blockchain và tiền điện tử, đã xuất hiện các nền tảng mạng xã hội Web3.0 chú trọng hơn đến sự phi tập trung, bảo vệ quyền riêng tư và kiểm soát của người dùng. Những nền tảng này cố gắng giải quyết các vấn đề tồn tại trong mạng xã hội Web2.0, chẳng hạn như quyền riêng tư dữ liệu, lọc thuật toán và tính xác thực thông tin, đồng thời cung cấp trải nghiệm mạng xã hội an toàn và minh bạch hơn.
Dễ dàng nhận thấy, con người từ xưa đã có nhu cầu giao tiếp xã hội. Nhưng xét về bản chất, dù là giao tiếp trực tiếp, gửi thư bằng bồ câu hay khắc trên đá để gửi cho người khác, bản chất nhu cầu giao tiếp xã hội của con người không thay đổi nhiều theo sự phát triển của thời đại, nhu cầu cốt lõi được tóm tắt thành bốn điểm sau:
Giữ kết nối và cảm giác thuộc về: Xã hội khiến mọi người cảm thấy có sự thuộc về, đáp ứng nhu cầu về cảm xúc và tâm lý, xây dựng mối quan hệ thân thiết và nhận được sự hỗ trợ.
Học hỏi và trao đổi thông tin: Thông qua giao tiếp xã hội, mọi người có thể chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức và thông tin, thúc đẩy việc học hỏi, phát triển và sự trưởng thành cá nhân.
Hợp tác và hỗ trợ: Giao tiếp giúp con người hợp tác, cộng tác, cùng nhau giải quyết vấn đề và đạt được mục tiêu chung.
Nhận dạng xã hội và tự thể hiện: Xã hội là cách mà mọi người thể hiện bản thân, xây dựng bản sắc và nhận được sự công nhận.
2. Giải quyết nhu cầu "Nhanh, Tốt, Tiết kiệm" trong xã hội Web2
Sau giữa những năm 2000, mạng xã hội Web2 bắt đầu phát triển mạnh mẽ. Facebook trở thành một trong những người tiên phong, cung cấp cho người dùng các chức năng chia sẻ thông tin, hình ảnh, video, cập nhật trạng thái, và cho phép người dùng xây dựng mạng lưới xã hội. Sau đó, nhiều nền tảng mạng xã hội khác như X, YouTube, LinkedIn cũng lần lượt xuất hiện.
Mỗi nền tảng có những đặc điểm và tính năng khác nhau, như X với cách truyền bá tin nhắn tức thì và tương tác xã hội độc đáo, đã trở thành một nền tảng quan trọng cho việc truyền bá thông tin và thảo luận. Giới hạn 140 ký tự của nó đã nhanh chóng truyền bá thông tin, trở thành tâm điểm cho tin tức và thảo luận chủ đề; YouTube, với tư cách là nền tảng chia sẻ video, đã thay đổi cách mọi người xem và chia sẻ video, trở thành một nền tảng sáng tạo và chia sẻ nội dung rất phổ biến; LinkedIn tập trung vào mạng lưới nghề nghiệp, cung cấp một mạng lưới chuyên nghiệp, cho phép người dùng thiết lập mối quan hệ nghề nghiệp, chia sẻ kinh nghiệm làm việc và mở rộng mối quan hệ; Instagram với khả năng chia sẻ hình ảnh mạnh mẽ và tính tương tác xã hội, đã thu hút một lượng lớn người dùng, trở thành một trong những nền tảng chính cho việc chia sẻ ảnh và video.
Trong giai đoạn Web2, việc nhấn mạnh sự tham gia của người dùng, tương tác và tạo ra nội dung đã biến các trang web từ việc trình bày thông tin tĩnh thành các nền tảng xã hội năng động và tương tác hơn, cho phép người dùng tạo ra và chia sẻ nội dung, từ văn bản và hình ảnh đơn giản đến video, blog và hồ sơ phong phú hơn. Với sự phát triển của Internet di động và sự phổ biến của smartphone, mọi người có thể truy cập các nền tảng mạng xã hội mọi lúc mọi nơi, thúc đẩy sự tiện lợi và tần suất của các hoạt động xã hội.
Và với sự gia tăng quy mô người dùng, mạng xã hội dần trở thành nền tảng chính cho các hoạt động thương mại và quảng cáo, các doanh nghiệp và thương hiệu sử dụng mạng xã hội để thu hút người dùng và quảng bá sản phẩm, giá trị thị trường của các dự án xã hội cũng tăng lên, trong đó công ty hàng đầu Meta(, trước đây là Facebook), đã tăng giá trị thị trường kể từ khi IPO vào năm 2012, vượt qua 1 nghìn tỷ USD vào năm 2021.
Nhìn lại lịch sử phát triển của mạng xã hội Web2, bản chất của nhu cầu xã hội chưa thay đổi, sự thay đổi cốt lõi là cung cấp dịch vụ nhanh hơn, tiện lợi hơn và rẻ hơn. Facebook giúp mọi người kết bạn và chia sẻ thông tin nhanh hơn, X giúp mọi người nhanh chóng thấy các tin tức nóng hổi và thảo luận tương tác ( so với báo chí và truyền hình ), LinkedIn đã biến việc kết nối trong môi trường làm việc từ chỉ có thể giới thiệu trực tiếp sang kết bạn nhanh chóng qua mạng... Về bản chất, các sản phẩm mạng xã hội Web2 giải quyết nhu cầu "nhanh, tốt, tiết kiệm" trong giao tiếp xã hội.
3. Khó khăn của ngành xã hội truyền thống
Tuy nhiên, mạng xã hội Web2 cũng mang lại một số vấn đề, cốt lõi có thể tóm tắt thành hai khía cạnh: quyền sở hữu dữ liệu và tập trung.
Quyền sở hữu dữ liệu: Trong các sản phẩm mạng xã hội Web2, dữ liệu của người dùng không thuộc về chính họ, mà thuộc về nền tảng, điều này sẽ dẫn đến nhiều vấn đề.
Rò rỉ thông tin cá nhân: Dữ liệu người dùng bị thu thập và sử dụng một cách rộng rãi, dẫn đến nguy cơ rò rỉ thông tin cá nhân. Nền tảng có thể lạm dụng dữ liệu người dùng hoặc bán cho bên thứ ba, gây ra vấn đề rò rỉ thông tin cá nhân và lạm dụng dữ liệu.
Giá trị không được trả lại cho người dùng: Dữ liệu của người dùng giúp các nền tảng mạng xã hội thực hiện tiếp thị chính xác và các hành vi quảng cáo khác, tuy nhiên người dùng không thể nhận được lợi ích từ doanh thu, dẫn đến việc dữ liệu của người dùng bị nền tảng khai thác miễn phí.
Không thể đa nền tảng: Do dữ liệu của người dùng thuộc về nền tảng chứ không phải của chính họ, nên khi đăng ký trên các mạng xã hội khác nhau thường phải bắt đầu từ 0, thông tin như danh thiếp xã hội của mình không thể lưu thông trên nhiều nền tảng xã hội, mỗi nền tảng xã hội trở thành một hòn đảo.
Trong môi trường xã hội của Web2, nhiều người sáng tạo phản hồi rằng sau khi tạo ra phần lớn giá trị, họ hoàn toàn không nhận được phần thưởng xứng đáng, hoặc chỉ nhận được một phần rất nhỏ. Có thể tạo IP của riêng mình trên các nền tảng mạng xã hội, nhưng không có quyền sở hữu và kiểm soát dữ liệu và giá trị của nội dung đã tạo ra. Một khi X, Youtube xóa hồ sơ cá nhân, sẽ mất tất cả dữ liệu nội dung đã tích lũy.
phi tập trung: Trong các sản phẩm mạng xã hội Web2, nền tảng có quyền sử dụng nội dung một cách vô hạn.
Khả năng chống kiểm duyệt yếu: Do thông tin trên Web2 được lưu trữ trên các máy chủ tập trung, dẫn đến việc quyền tự do ngôn luận không thể thực hiện được trong nhiều ứng dụng ở các quốc gia do ảnh hưởng của các yếu tố chính trị, văn hóa, v.v., và ở một mức độ nào đó, quyền tự do biểu đạt đã bị tước đoạt. Dù là sự thay đổi luật lệ của X, việc khóa tài khoản, hay Facebook, TikTok, WeChat, trên các nền tảng tập trung, có quá nhiều hạn chế và ràng buộc, khiến người dùng chỉ có thể nhảy múa trong xiềng xích.
Mặc dù có những ứng dụng như Mammoth đang nỗ lực trong lĩnh vực phi tập trung, nhưng vẫn còn rất nhiều vấn đề không thể tránh khỏi. Mặc dù tổng thể là đã phi tập trung, nhưng trong những máy chủ cụ thể, người dùng vẫn có nguy cơ bị sự độc quyền, bỏ rơi và cấm đoán từ nhà cung cấp máy chủ đó.
Ba, Phân tích sản phẩm trong ngành xã hội Web3
Đối mặt với những vấn đề tồn tại trong mạng xã hội Web2, các sản phẩm Web3 bắt đầu khám phá từ nhiều khía cạnh khác nhau, từ tầng giao thức đến tầng ứng dụng, các dự án xã hội Web3 đang nở rộ để giải quyết những điểm yếu khác nhau trong mạng xã hội Web2.
Từ toàn bộ ngành công nghiệp Web3 xã hội, ngành công nghiệp Web3 xã hội có thể được chia thành 4 phần lớn, bao gồm tầng ứng dụng, tầng giao thức, tầng blockchain và tầng lưu trữ. Trong đó, chuỗi chuyên dụng cho xã hội cung cấp L1 tùy chỉnh cho ứng dụng xã hội để phục vụ tốt hơn cho nhu cầu của ứng dụng xã hội, vì ứng dụng xã hội cần nhiều thông tin trao đổi hơn so với các Dapp tài chính, do đó yêu cầu cao hơn về TPS nhanh hơn cũng như các chức năng lưu trữ và chỉ mục; tầng lưu trữ được sử dụng để lưu trữ dữ liệu liên quan đến xã hội; tầng giao thức cung cấp các thành phần phát triển công cộng để hỗ trợ nhóm xây dựng sản phẩm; tầng ứng dụng can thiệp vào một cảnh cụ thể dựa trên nhu cầu cụ thể.
Do vì toàn bộ lĩnh vực xã hội Web3 hiện tại vẫn đang trong giai đoạn xác thực giá trị, nên nghiên cứu này chọn xuất phát từ các điểm nhu cầu khác nhau của xã hội để phân tích các dự án xã hội Web3, nhằm phân tích một cách toàn diện tình hình phát triển hiện tại của các loại dự án.
1. Giá trị dữ liệu hoàn trả cho người dùng
Trong các sản phẩm mạng xã hội truyền thống, dữ liệu của người dùng được coi là tài sản của nền tảng chứ không phải là tài sản của chính người dùng. Trong trường hợp này, các nền tảng xã hội có thể tận dụng dữ liệu mà người dùng cung cấp để thực hiện quảng cáo nhắm mục tiêu chính xác và tiếp thị cá nhân hóa. Tuy nhiên, thật không may, giá trị của những dữ liệu này không nhận được phản hồi và đền bù hợp lý, người dùng rất khó có thể hưởng lợi từ dữ liệu của chính mình.
Xem bản gốc
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
11 thích
Phần thưởng
11
8
Chia sẻ
Bình luận
0/400
ZkSnarker
· 07-27 19:55
thực ra tất cả những mạng xã hội web3 này chỉ là web2 với token được gán vào
Xem bản gốcTrả lời0
GweiWatcher
· 07-26 23:11
Cá mắc câu thường theo từng đợt.
Xem bản gốcTrả lời0
alpha_leaker
· 07-26 21:29
Một cách chơi mới để được chơi cho Suckers.
Xem bản gốcTrả lời0
FOMOmonster
· 07-25 16:57
Tiền dễ kiếm quá nhỉ rekt咯
Xem bản gốcTrả lời0
HalfPositionRunner
· 07-24 23:21
đã bị chơi đùa với mọi người rồi, chỉ còn đợi xã hội cứu thị trường.
Xem bản gốcTrả lời0
ReverseTradingGuru
· 07-24 23:19
KOL này đều đã đi chơi rồi, tôi chỉ hỏi ai sẽ陪我 Giao dịch tiền điện tử.
Xem bản gốcTrả lời0
LayerZeroEnjoyer
· 07-24 23:15
Chơi chơi chơi, chúng ta chỉ thích chơi loại mới mẻ này.
Tương lai của xã hội Web3: Khám phá toàn diện từ bản chất đến mô hình kinh doanh
Khám Phá Tương Lai Của Xã Hội Web3: Từ Định Nghĩa Đến Mô Hình Kinh Doanh
I. Giới thiệu: Định nghĩa và bối cảnh của xã hội Web3
Gần đây, sự bùng nổ của friend.tech lại một lần nữa thu hút sự chú ý của mọi người đối với mạng xã hội Web3. Bằng cách gán ảnh hưởng của KOL vào giá, nó đã thu hút được nhiều người dùng, sau đó Bodhi xuất hiện và gán giá trị cho nội dung, đạt được sự trở lại của giá trị dữ liệu. Trong lĩnh vực mạng xã hội, mạng xã hội Web3 đang trải qua những cuộc cách mạng và khám phá mới. Cùng với sự phát triển của công nghệ blockchain, nó đang định nghĩa lại nhận thức của chúng ta về mạng xã hội và cung cấp một loạt các giải pháp sáng tạo. Dù là tài chính xã hội ( SocialFi ) hay mạng xã hội phi tập trung ( Desoc ), mạng xã hội Web3 đang tích cực khám phá những khả năng của mạng xã hội trong tương lai.
Nhìn lại quá trình phát triển của các sản phẩm mạng xã hội, các sản phẩm mạng xã hội Web2 như Facebook, X( Twitter), Instagram, WeChat... đã mang đến cho người dùng sự tiện lợi chưa từng có trong việc chia sẻ, tương tác và giao tiếp. Tuy nhiên, sự tiện lợi này cũng ẩn chứa một số vấn đề. Các nền tảng mạng xã hội Web2 thường kiểm soát dữ liệu người dùng một cách tập trung, thiếu tính minh bạch và bảo vệ quyền riêng tư, việc quản trị và quyết định của nền tảng thường nằm trong tay một số thực thể tập trung. Ngoài ra, việc khuyến khích người sáng tạo cũng là một điểm gây tranh cãi của các sản phẩm mạng xã hội Web2.
Trong khi đó, mạng xã hội Web3 đang định nghĩa lại mạng xã hội theo cách hoàn toàn mới. Mạng xã hội Web3 nhấn mạnh tính phi tập trung, quyền riêng tư và quyền kiểm soát dữ liệu của người dùng, cũng như cơ chế khuyến khích của kinh tế tiền điện tử, đã xuất hiện các giao thức và sản phẩm như Lens, CyberConnect, Farcaster, Phaver, Debox, friend.tech. Các khái niệm như SocialFi kết hợp tài chính và mạng xã hội, định hình lại diện mạo của mạng xã hội. Trong khi đó, Desoc hướng tới việc xây dựng một hệ sinh thái xã hội phi tập trung nhằm loại bỏ nhiều vấn đề tồn tại trong mạng xã hội Web2.
Mặc dù lĩnh vực Social đã được kỳ vọng sẽ trở thành ứng dụng quy mô lớn tiếp theo trong thời gian dài, nhưng kể từ khi ra đời đến nay vẫn chưa tạo ra ứng dụng quy mô lớn nào. Tương lai của Web3 xã hội sẽ phát triển ra sao? Liệu các sản phẩm xã hội liên tục xuất hiện có phải chỉ là nhất thời hay sẽ trở thành ứng dụng quy mô lớn tiếp theo? Bài viết này sẽ đi sâu vào việc khám phá các khái niệm và giải pháp cốt lõi của Web3 xã hội, phân tích tình trạng phát triển, lợi ích và thách thức của nó. Chúng tôi sẽ quay lại bản chất của mạng xã hội, xem xét lĩnh vực Web3 xã hội, tiết lộ những lợi thế và thách thức của nó, và thảo luận về vai trò của chúng trong việc định nghĩa lại mạng xã hội.
Hai, tại sao cần có mạng xã hội Web3?
1. Bản chất của giao tiếp không thay đổi theo sự phát triển của lịch sử.
Như đã đề cập trong cuốn "Lịch sử ngắn về mạng xã hội" của Tom Standage, chúng ta thường cho rằng mạng xã hội là một khái niệm mới nổi lên cùng với sự phát triển của internet và công nghệ kỹ thuật số. Tuy nhiên, thực tế là con người đã luôn giao tiếp và truyền thông qua nhiều hình thức khác nhau. Từ những bức thư cổ đại, quán cà phê cho đến mạng xã hội hiện đại, bản chất của mạng xã hội không thay đổi, chỉ có hình thức và công cụ công nghệ liên tục tiến hóa. Mạng xã hội là sự mở rộng của đặc tính con người, là một cách mà chúng ta không ngừng theo đuổi kết nối và giao tiếp.
Quan sát từ các giai đoạn lịch sử khác nhau, công nghệ đã có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và biến đổi của mạng xã hội, là động lực thay đổi quan trọng.
Thời kỳ cổ đại và truyền thông truyền thống: Trong thời kỳ cổ đại, thư tín, bưu điện và các phương thức khác là phương tiện giao tiếp chính. Với sự phát minh của kỹ thuật in, sách và báo trở thành công cụ chính để truyền bá thông tin, nhưng phạm vi giao tiếp bị hạn chế bởi địa lý và tốc độ truyền thông.
Thời đại điện báo và điện thoại: Cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20, sự xuất hiện của điện báo đã rút ngắn thời gian truyền bá thông tin, sự phổ biến của điện thoại đã thay đổi cách thức giao tiếp từ xa, mọi người có thể trao đổi thông tin nhanh chóng hơn.
Thời đại phát thanh và truyền hình: Các phương tiện phát thanh và truyền hình của thế kỷ 20 đã thay đổi cách thức truyền thông đại chúng, cho phép thông tin được lan tỏa rộng rãi hơn, hình thành văn hóa, chính trị và quan niệm xã hội.
Thời đại Internet và Web1.0: Từ những năm 1990 đến đầu những năm 2000, sự xuất hiện của Internet đã làm cho việc truyền tải thông tin trở nên rộng rãi và ngay lập tức hơn. Thời đại Web1.0 chủ yếu bao gồm các trang web tĩnh, nội dung chủ yếu là sự truyền tải một chiều từ chính thức đến người dùng, người dùng không thể chủ động tham gia vào việc sáng tạo nội dung, tính xã hội thấp.
Sự trỗi dậy của Web2.0 và mạng xã hội: Từ giữa những năm 2000 đến nay, với sự ra đời của Web2.0, đã xuất hiện các nền tảng mạng xã hội tương tác và người dùng tham gia hơn, như Facebook, X và YouTube. Những nền tảng này cung cấp nhiều nội dung do người dùng tạo ra và tính năng xã hội hơn, trở thành công cụ chính cho việc giao tiếp, chia sẻ và tương tác hàng ngày của mọi người.
Web3.0 và mạng xã hội phi tập trung: Gần đây, với sự phát triển của công nghệ blockchain và tiền điện tử, đã xuất hiện các nền tảng mạng xã hội Web3.0 chú trọng hơn đến sự phi tập trung, bảo vệ quyền riêng tư và kiểm soát của người dùng. Những nền tảng này cố gắng giải quyết các vấn đề tồn tại trong mạng xã hội Web2.0, chẳng hạn như quyền riêng tư dữ liệu, lọc thuật toán và tính xác thực thông tin, đồng thời cung cấp trải nghiệm mạng xã hội an toàn và minh bạch hơn.
Dễ dàng nhận thấy, con người từ xưa đã có nhu cầu giao tiếp xã hội. Nhưng xét về bản chất, dù là giao tiếp trực tiếp, gửi thư bằng bồ câu hay khắc trên đá để gửi cho người khác, bản chất nhu cầu giao tiếp xã hội của con người không thay đổi nhiều theo sự phát triển của thời đại, nhu cầu cốt lõi được tóm tắt thành bốn điểm sau:
2. Giải quyết nhu cầu "Nhanh, Tốt, Tiết kiệm" trong xã hội Web2
Sau giữa những năm 2000, mạng xã hội Web2 bắt đầu phát triển mạnh mẽ. Facebook trở thành một trong những người tiên phong, cung cấp cho người dùng các chức năng chia sẻ thông tin, hình ảnh, video, cập nhật trạng thái, và cho phép người dùng xây dựng mạng lưới xã hội. Sau đó, nhiều nền tảng mạng xã hội khác như X, YouTube, LinkedIn cũng lần lượt xuất hiện.
Mỗi nền tảng có những đặc điểm và tính năng khác nhau, như X với cách truyền bá tin nhắn tức thì và tương tác xã hội độc đáo, đã trở thành một nền tảng quan trọng cho việc truyền bá thông tin và thảo luận. Giới hạn 140 ký tự của nó đã nhanh chóng truyền bá thông tin, trở thành tâm điểm cho tin tức và thảo luận chủ đề; YouTube, với tư cách là nền tảng chia sẻ video, đã thay đổi cách mọi người xem và chia sẻ video, trở thành một nền tảng sáng tạo và chia sẻ nội dung rất phổ biến; LinkedIn tập trung vào mạng lưới nghề nghiệp, cung cấp một mạng lưới chuyên nghiệp, cho phép người dùng thiết lập mối quan hệ nghề nghiệp, chia sẻ kinh nghiệm làm việc và mở rộng mối quan hệ; Instagram với khả năng chia sẻ hình ảnh mạnh mẽ và tính tương tác xã hội, đã thu hút một lượng lớn người dùng, trở thành một trong những nền tảng chính cho việc chia sẻ ảnh và video.
Trong giai đoạn Web2, việc nhấn mạnh sự tham gia của người dùng, tương tác và tạo ra nội dung đã biến các trang web từ việc trình bày thông tin tĩnh thành các nền tảng xã hội năng động và tương tác hơn, cho phép người dùng tạo ra và chia sẻ nội dung, từ văn bản và hình ảnh đơn giản đến video, blog và hồ sơ phong phú hơn. Với sự phát triển của Internet di động và sự phổ biến của smartphone, mọi người có thể truy cập các nền tảng mạng xã hội mọi lúc mọi nơi, thúc đẩy sự tiện lợi và tần suất của các hoạt động xã hội.
Và với sự gia tăng quy mô người dùng, mạng xã hội dần trở thành nền tảng chính cho các hoạt động thương mại và quảng cáo, các doanh nghiệp và thương hiệu sử dụng mạng xã hội để thu hút người dùng và quảng bá sản phẩm, giá trị thị trường của các dự án xã hội cũng tăng lên, trong đó công ty hàng đầu Meta(, trước đây là Facebook), đã tăng giá trị thị trường kể từ khi IPO vào năm 2012, vượt qua 1 nghìn tỷ USD vào năm 2021.
Nhìn lại lịch sử phát triển của mạng xã hội Web2, bản chất của nhu cầu xã hội chưa thay đổi, sự thay đổi cốt lõi là cung cấp dịch vụ nhanh hơn, tiện lợi hơn và rẻ hơn. Facebook giúp mọi người kết bạn và chia sẻ thông tin nhanh hơn, X giúp mọi người nhanh chóng thấy các tin tức nóng hổi và thảo luận tương tác ( so với báo chí và truyền hình ), LinkedIn đã biến việc kết nối trong môi trường làm việc từ chỉ có thể giới thiệu trực tiếp sang kết bạn nhanh chóng qua mạng... Về bản chất, các sản phẩm mạng xã hội Web2 giải quyết nhu cầu "nhanh, tốt, tiết kiệm" trong giao tiếp xã hội.
3. Khó khăn của ngành xã hội truyền thống
Tuy nhiên, mạng xã hội Web2 cũng mang lại một số vấn đề, cốt lõi có thể tóm tắt thành hai khía cạnh: quyền sở hữu dữ liệu và tập trung.
Rò rỉ thông tin cá nhân: Dữ liệu người dùng bị thu thập và sử dụng một cách rộng rãi, dẫn đến nguy cơ rò rỉ thông tin cá nhân. Nền tảng có thể lạm dụng dữ liệu người dùng hoặc bán cho bên thứ ba, gây ra vấn đề rò rỉ thông tin cá nhân và lạm dụng dữ liệu.
Giá trị không được trả lại cho người dùng: Dữ liệu của người dùng giúp các nền tảng mạng xã hội thực hiện tiếp thị chính xác và các hành vi quảng cáo khác, tuy nhiên người dùng không thể nhận được lợi ích từ doanh thu, dẫn đến việc dữ liệu của người dùng bị nền tảng khai thác miễn phí.
Không thể đa nền tảng: Do dữ liệu của người dùng thuộc về nền tảng chứ không phải của chính họ, nên khi đăng ký trên các mạng xã hội khác nhau thường phải bắt đầu từ 0, thông tin như danh thiếp xã hội của mình không thể lưu thông trên nhiều nền tảng xã hội, mỗi nền tảng xã hội trở thành một hòn đảo.
Trong môi trường xã hội của Web2, nhiều người sáng tạo phản hồi rằng sau khi tạo ra phần lớn giá trị, họ hoàn toàn không nhận được phần thưởng xứng đáng, hoặc chỉ nhận được một phần rất nhỏ. Có thể tạo IP của riêng mình trên các nền tảng mạng xã hội, nhưng không có quyền sở hữu và kiểm soát dữ liệu và giá trị của nội dung đã tạo ra. Một khi X, Youtube xóa hồ sơ cá nhân, sẽ mất tất cả dữ liệu nội dung đã tích lũy.
Khả năng chống kiểm duyệt yếu: Do thông tin trên Web2 được lưu trữ trên các máy chủ tập trung, dẫn đến việc quyền tự do ngôn luận không thể thực hiện được trong nhiều ứng dụng ở các quốc gia do ảnh hưởng của các yếu tố chính trị, văn hóa, v.v., và ở một mức độ nào đó, quyền tự do biểu đạt đã bị tước đoạt. Dù là sự thay đổi luật lệ của X, việc khóa tài khoản, hay Facebook, TikTok, WeChat, trên các nền tảng tập trung, có quá nhiều hạn chế và ràng buộc, khiến người dùng chỉ có thể nhảy múa trong xiềng xích.
Mặc dù có những ứng dụng như Mammoth đang nỗ lực trong lĩnh vực phi tập trung, nhưng vẫn còn rất nhiều vấn đề không thể tránh khỏi. Mặc dù tổng thể là đã phi tập trung, nhưng trong những máy chủ cụ thể, người dùng vẫn có nguy cơ bị sự độc quyền, bỏ rơi và cấm đoán từ nhà cung cấp máy chủ đó.
Ba, Phân tích sản phẩm trong ngành xã hội Web3
Đối mặt với những vấn đề tồn tại trong mạng xã hội Web2, các sản phẩm Web3 bắt đầu khám phá từ nhiều khía cạnh khác nhau, từ tầng giao thức đến tầng ứng dụng, các dự án xã hội Web3 đang nở rộ để giải quyết những điểm yếu khác nhau trong mạng xã hội Web2.
Từ toàn bộ ngành công nghiệp Web3 xã hội, ngành công nghiệp Web3 xã hội có thể được chia thành 4 phần lớn, bao gồm tầng ứng dụng, tầng giao thức, tầng blockchain và tầng lưu trữ. Trong đó, chuỗi chuyên dụng cho xã hội cung cấp L1 tùy chỉnh cho ứng dụng xã hội để phục vụ tốt hơn cho nhu cầu của ứng dụng xã hội, vì ứng dụng xã hội cần nhiều thông tin trao đổi hơn so với các Dapp tài chính, do đó yêu cầu cao hơn về TPS nhanh hơn cũng như các chức năng lưu trữ và chỉ mục; tầng lưu trữ được sử dụng để lưu trữ dữ liệu liên quan đến xã hội; tầng giao thức cung cấp các thành phần phát triển công cộng để hỗ trợ nhóm xây dựng sản phẩm; tầng ứng dụng can thiệp vào một cảnh cụ thể dựa trên nhu cầu cụ thể.
Do vì toàn bộ lĩnh vực xã hội Web3 hiện tại vẫn đang trong giai đoạn xác thực giá trị, nên nghiên cứu này chọn xuất phát từ các điểm nhu cầu khác nhau của xã hội để phân tích các dự án xã hội Web3, nhằm phân tích một cách toàn diện tình hình phát triển hiện tại của các loại dự án.
1. Giá trị dữ liệu hoàn trả cho người dùng
Trong các sản phẩm mạng xã hội truyền thống, dữ liệu của người dùng được coi là tài sản của nền tảng chứ không phải là tài sản của chính người dùng. Trong trường hợp này, các nền tảng xã hội có thể tận dụng dữ liệu mà người dùng cung cấp để thực hiện quảng cáo nhắm mục tiêu chính xác và tiếp thị cá nhân hóa. Tuy nhiên, thật không may, giá trị của những dữ liệu này không nhận được phản hồi và đền bù hợp lý, người dùng rất khó có thể hưởng lợi từ dữ liệu của chính mình.