Thế giới tiền điện tử xuất hiện vụ trộm coin kỳ lạ, xử lý tư pháp gây tranh cãi

Gần đây, một vụ trộm liên quan đến hàng triệu đồng tiền điện tử đã thu hút sự chú ý rộng rãi. Một nền tảng tiền điện tử đã hợp tác chặt chẽ với cảnh sát Thượng Hải và thông qua dữ liệu trên chuỗi đã thành công trong việc xác định nghi phạm, giúp nạn nhân khôi phục một lượng lớn tổn thất. Tuy nhiên, bản án và mức phạt của vụ án này đã gây ra tranh cãi, điều này dường như phản ánh sự bất đồng trong việc xác định bản chất tài sản tiền điện tử của các cơ quan tư pháp trong nước.

Diễn biến vụ án

Vào tháng 5 năm 2023, cư dân Thượng Hải tên là Âu nào đó phát hiện ra rằng số tiền điện tử trị giá triệu đô la của mình được lưu trữ trong một ví đã đột ngột biến mất. Sau khi điều tra, Âu nào đó phát hiện rằng một tháng trước có người đã chuyển toàn bộ số tiền điện tử của mình đi và trong ví đã phát hiện một chương trình "cửa hậu" có khả năng tự động lấy được khóa riêng.

Ông Âu đã truy tìm thông tin của những người khả nghi thông qua các phương tiện kỹ thuật và đã nộp đơn kiện hình sự lên cơ quan công an vào tháng 8 năm 2023. Sau đó, ba cựu nhân viên của một nền tảng là Liu, Zhang1 và Dong2 đã bị bắt.

Khảo sát cho thấy, ba nhân viên này đã lợi dụng chức vụ của mình, cài đặt chương trình "cửa sau" vào ví, bất hợp pháp lấy được một lượng lớn khóa riêng và cụm từ khôi phục của người dùng. Họ đã thu thập tổng cộng 27622 cụm từ khôi phục và 10203 khóa riêng, liên quan đến 19487 địa chỉ ví.

Tuy nhiên, vụ án đã có bước ngoặt. Trong quá trình thẩm vấn, công tố viên phát hiện ra rằng người thực sự đã chuyển đi đồng tiền điện tử của ông Âu là một người khác. Hóa ra, một nhân viên cũ khác là ông Trương đã cài đặt một chương trình "cửa hậu" tương tự vào ví của một nền tảng khác từ năm 2021, và đã chuyển đi đồng tiền điện tử của ông Âu vào tháng 4 năm 2023.

Phán quyết và tranh chấp

Cuối cùng, Tòa án Nhân dân quận Xuhui, thành phố Thượng Hải đã tuyên án bốn bị cáo ba năm tù giam vì tội chiếm đoạt dữ liệu hệ thống thông tin máy tính và phạt tiền. Tuy nhiên, bản án này đã gây ra nhiều cuộc thảo luận trong giới luật pháp.

Tranh cãi chủ yếu tập trung vào hai điểm:

1. Tài sản mã hóa có nên được coi là "tài sản" không?
2. Vụ án này có nên được xử lý với tội danh nghiêm trọng hơn như tội chiếm đoạt tài sản công vụ không?

Sự khác biệt trong quan điểm tư pháp

Hiện nay, các cơ quan tư pháp của nước ta có hai quan điểm về bản chất của tài sản tiền điện tử:

1. Tài sản mã hóa không phải là tài sản, chỉ là một loại dữ liệu.
2. Tài sản mã hóa có thuộc tính tài sản, có thể trở thành đối tượng của tội phạm xâm phạm tài sản.

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều vụ án có xu hướng công nhận thuộc tính tài sản của tài sản tiền điện tử. Ví dụ, một số vụ án chỉ rõ: "Tiền ảo có thuộc tính tài sản theo nghĩa hình sự, có thể trở thành đối tượng của tội phạm tài sản."

Sự nghi ngờ về phán quyết

Có ý kiến cho rằng việc kết tội trong vụ án này về tội phạm thu thập trái phép dữ liệu hệ thống thông tin máy tính có thể đánh giá thấp mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội. Xét đến việc bị cáo lợi dụng chức vụ để thực hiện tội phạm, cũng như số tiền liên quan rất lớn, một số người cho rằng nên xử lý bằng tội tham ô là hợp lý hơn.

Khung hình phạt của tội chiếm đoạt tài sản công chức rộng hơn, cao nhất có thể bị kết án tù chung thân, trong khi tội lấy cắp dữ liệu hệ thống thông tin máy tính trái phép có mức án tối đa là bảy năm. Nếu xem xét quy mô tài chính liên quan đến vụ án này, tội chiếm đoạt tài sản công chức có thể phản ánh chính xác hơn mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội.

Kết luận

Vụ án này không chỉ tiết lộ sự phức tạp và rủi ro trong lĩnh vực tài sản tiền điện tử, mà còn phơi bày sự khác biệt trong việc định tính pháp lý của tài sản tiền điện tử ở nước ta. Với sự phát triển của công nghệ blockchain và sự trưởng thành của thị trường tài sản tiền điện tử, giới pháp lý cần phải định nghĩa chính xác hơn về thuộc tính pháp lý của tài sản tiền điện tử, cung cấp hướng dẫn rõ ràng và thống nhất cho thực tiễn tư pháp. Điều này sẽ giúp bảo vệ tốt hơn quyền lợi của nhà đầu tư và duy trì trật tự tài chính.